• Start
  • O mnie
    • Psychoterapeuta
    • Trener rozwoju osobistego i wykładowca
    • Moje książki
    • Bibliografia naukowa i publicystyczna
  • Psychoterapia Kraków online
    • Psychoterapia indywidualna
    • Terapia małżeńska i par
  • Blog
  • Szkoła dobrych relacji
  • Psychoedukacja
  • Przywództwo służebne
  • Duchowość
  • Wystąpienia w mediach
  • Newsletter
  • Kursy
  • Kontakt
  • Start
  • O mnie
    • Psychoterapeuta
    • Trener rozwoju osobistego i wykładowca
    • Moje książki
    • Bibliografia naukowa i publicystyczna
  • Psychoterapia Kraków online
    • Psychoterapia indywidualna
    • Terapia małżeńska i par
  • Blog
  • Szkoła dobrych relacji
  • Psychoedukacja
  • Przywództwo służebne
  • Duchowość
  • Wystąpienia w mediach
  • Newsletter
  • Kursy
  • Kontakt
Duchowość małżeńska i „Pani Twardowska”
21 sierpnia 2019

duchowość małżeńska Duchowość małżeńska to temat, który coraz częściej pojawia się w dyskursie społecznym. Czy można jej ślady zaleźć w balladzie „Pani Twardowska” Adama Mickiewicza? 28 lipca 2019 mogłem sobie przypomnieć ten utwór podczas występu kończącego 20. edycję krakowskiego festiwalu tańca.

Balet Cracovia Danza zaprezentował wtedy spektakl  Pan Twardowski. Ale bajka! do muzyki Stanisława Moniuszki. A jego podstawę stanowiła właśnie wspomniana ballada.

(„Pan Twardowski. Ale bajka!” fot. T.Korczyński, zdjęcie ze strony spektaklu).

Między anegdotą a duchowym przesłaniem

Chyba większość z nas przerabiała ją w szkole. I również i mnie dotąd wydawało się, że doskonale rozumiem tę prostą i zabawną historyjkę. Teraz jednak za sprawą tancerzy zupełnie inaczej odczytałem jej przesłanie. A nawet dostrzegłem jej drugie dno czy też – nie zawaham się użyć tego określenia – duchową głębię.

Wcześniej bowiem koncentrowałem się na barwnej warstwie anegdotycznej tej przypowieści. A więc jako dziecko karmiłem się raczej mlekiem… Dodatkowo potęgowała to rycina zamieszczona obok ballady w opasłym wydaniu „Dzieł” Mickiewicza mojego taty.

Pani Twardowska została tam przedstawiona jako brzydka i złośliwa jędza. Łatwiej było zatem zrozumieć, dlaczego diabeł cofa się przed zadaniem wspólnego z nią zamieszkania.

W trakcie spektaklu uświadomiłem sobie jednak, że nie taki był zamysł wieszcza, ale dużo głębszy. To duchowość małżeńska może być uznana za główny jej przekaz.

Streszczenie legendy

Dla przypomnienia krótkie repetytorium samej fabuły. Oto mistrz magii i alchemii Jan Twardowski odnosi porażki na polu zawodowym i wpada w tarapaty finansowe. To akurat nie jest w balladzie szczegółowo opisane, ale zostało to pięknie odegrane podczas spektaklu.

Z pomocą przychodzi mu Mefistofeles, który w zamian za podpisanie cyrografu zobowiązującego go do oddania duszy oferuje alchemikowi magiczną moc.

Odtąd Twardowski święci tryumfy. A podpisany przez niego dokument nie wydaje mu się straszny, bo jego wykonanie uzależnił od swojej obecności w Rzymie, gdzie wcale się nie wybierał. Diabeł jednak okazał się bardziej przebiegły niż się wydawało. Pojawił się przed szlachcicem i zażądał spłaty długu, kiedy ten przypadkowo zawitał do karczmy „Rzym”.

Twardowski próbuje wybronić się od piekła. Odwołuje się do zapisu „małym druczkiem”. A stało tam, że aby diabeł mógł wykonać wyrok, musi spełnić trzy życzenia szlachcica.

Pierwsze to ożywienie konia z godła karczmy, ukręcenie bicza z piasku oraz wybudowanie stajni z maku. Zadanie, wydawałoby się niewykonalne, ale nic to dla specjalisty od magicznych sztuczek.

Drugie wyzwanie to skąpanie się w wodzie święconej. I tę próbę mimo jej niedogodności przechodzi Mefistofeles. Potrafi on bowiem przekręcać znaczenie także pewnych religijnych rytuałów, zwłaszcza jeśli są stosowane płytko i powierzchownie.

Najsilniejszy egzorcyzm

Ostatniej próby nie jest jednak w stanie przejść. Jest nią rok zamieszkania z Panią Twardowską. Chodzi bowiem nie tylko o zwykłą obecność i usługiwanie jej, ale o „miłość, szacunek / i posłuszeństwo bez granic”. Czyli o to, co mieści się w przysiędze małżeńskiej, na której oparta jest duchowość małżeńska.

Krakowski alchemik wie, że dla diabła duchowy związek z kobietą oparty na miłości, szacunku i posłuszeństwie jest niewykonalny. Wszak te trzy wartości są odwrotnością nienawiści do rodzaju ludzkiego, manipulacji i skrajnej pychy oraz egoizmu, które cechują ojca kłamstwa. A jak mówią scholastycy: tego typu sprzeczności nie mogą pomieścić się w jednym bycie.

Oto dlaczego reakcja Mefistofelesa jest jednoznaczna: „Diabeł do niego pół ucha, / Pół oka zwrócił do samki, / Niby patrzy, niby słucha, / Tymczasem już blisko klamki. // Gdy mu Twardowski dokucza, / Od drzwi, od okien odpycha, / Czmychnąwszy dziurką od klucza, / Dotąd jak czmycha, tak czmycha”.

Mickiewicz pokazuje zatem małżeństwo jako najsilniejszy egzorcyzm. To dlatego tytułową postacią ballady nie jest pan ale pani Twardowska. Dbałość o miłość, szacunek i dobrze rozumiane posłuszeństwo w małżeństwie z czasem jest w stanie wypędzić wszystkie złe duchy! I to nie tylko te, które przychodzą do nas z zewnątrz, ale zwłaszcza te, które próbują zadomawiać się w naszych różnorakich egoistycznych skłonnościach.

pani twardowska (fot. cs)

FacebookLinkedIn
Share

Duchowość

dr Cezary Sękalski
Psychoterapeuta, trener rozwoju osobistego, teolog duchowości. Specjalizuje się w terapii indywidualnej w nurcie psychodynamicznym i poznawczo-behawioralnym oraz w pracy z parami i rodzinami w nurcie systemowym i integratywnym.

You might also like

Przygotowanie do małżeństwa w Kościele
20 stycznia 2023
Toksyczna miłość – jak ją pokonać?
22 września 2020
Małżeństwo, jak o nim mówić w Kościele?
2 kwietnia 2019


  • Zapraszam do kontaktu

    kom.: 662 050 188

    Jeśli nie mogę odebrać, proszę o smsa.

    Nr konta:
    51 1020 2892 0000 5102 0576 3034

    Możliwa płatność:

    Menu

    Formularz kontaktowy:

    • Najczęściej czytane posty

      • Zimny chów i dzieci 10.9k views
      • Miłość według ks. Karola Wojtyły 2.7k views
      • Znaki zodiaku a osobowość 2.2k views
      • Plotka czyli słowo zabija albo daje życie 2k views
      • Więzi w małżeństwie, jak je budować? 1.6k views
      • Psychoterapia osób duchownych i zakonnych 1.4k views
      • Rutyna w małżeństwie 1.3k views
      • Aborcja – krajobraz po 1.2k views
      • Zakochanie, czyli chemia miłości 1.1k views
      • Siła słabości i porucznik Columbo 1.1k views
      • Niezgodność charakterów 1k views
      • Zdrowie psychiczne a duchowość 0.9k views
      • 12 kroków do uzdrowienia 816 views
      • Seksualność – dar czy zniewolenie? 805 views
      • Potrzeby psychiczne a bieda 804 views
      • Przekaz generacyjny 801 views
      • Nadzieja – jak ją w sobie obudzić? 683 views
      • Tabletki uspokajające na własną rękę 663 views
      • Rodowody 630 views
      • Slow life – remedium na nadmierny pęd życia 522 views
    • Szkoła Dobrych Relacji - jedno kliknięcie = dostęp do codziennych inspiracji

    • Tagi

      Cezary Sękalski (16) coaching (15) depresja (16) dojrzałość (17) duchowni (18) duchowość (31) film (12) kobieta (11) konflikt (11) kryzys (40) kryzys małżeński (14) lęk (10) małżeństwo (19) mistrzowie (18) motywacyjne (25) motywujące (24) muzyka (9) ojciec (9) ojcostwo (10) polecane lektury (14) porozumienie (8) powołanie (30) praca (19) praca nad sobą (43) przebaczenie (10) psychologia i duchowość (24) psychoterapeuta kraków (29) psychoterapeuta małżeński kraków (17) psychoterapia (28) psychoterapia i duchowość (12) psychoterapia kraków (42) psychoterapia par kraków (17) relacje (21) rozwój osobisty (24) seks (11) seksualność (12) sens (12) stres (9) terapia par (10) terapia rodzin (11) trauma (9) wolność (14) wychowanie (15) wywiad (21) żałoba (10)

    • Start
    • O mnie
      • Psychoterapeuta
      • Trener rozwoju osobistego i wykładowca
      • Moje książki
      • Bibliografia naukowa i publicystyczna
    • Psychoterapia Kraków online
      • Psychoterapia indywidualna
      • Terapia małżeńska i par
    • Blog
    • Szkoła dobrych relacji
    • Psychoedukacja
    • Przywództwo służebne
    • Duchowość
    • Wystąpienia w mediach
    • Newsletter
    • Kursy
    • Kontakt
    2015 © Copyright Cezary Sękalski Psychoterapia. Designed by Webdawid