(fot. cs)
Odnajdywanie sensu jest kluczowe w procesie psychoterapii. Do takiego wniosku dochodzę po konferencji naukowo-szkoleniowej: „Odnajdywanie siebie w procesie psychoterapii uzależnień”, w której wczoraj wziąłem udział.
Wykłady były bardzo interesujące.
„Każda osoba myśląca ma potrzebę czucia się potrzebnym” – usłyszałem ostatnio zdanie wypowiedziane w filmie Stanleya Kubricka „Odyseja Kosmiczna 2001”. Pomyślałem sobie, że to dobry punkt wyjścia do refleksji nad tym, jak znaleźć swoje miejsce nie tylko w kosmosie, ale i we własnym życiu oraz w relacji do świata.
Nick Vujicic, człowiek, który mimo braku rąk i nóg, potrafił odnaleźć się nie tylko w życiu zawodowym, ale i rodzinnym, zachęcał kiedyś do prostego testu. – Opisz na kartce zajęcie, przy którym mógłbyś spędzać długie godziny z pasją i przyjemnością. Takie, które zawiera również element ciągłego rozwoju i samodoskonalenia. Jeśli, znajdziesz kogoś, komu to może być potrzebne i gotów ci będzie za to zapłacić, właśnie znalazłeś swój wymarzony zawód…
Tak naprawdę chodzi zatem o taką formę samorealizacji, która da nam:
Przy czym istotne jest to, aby wszystkie te obszary aktywności były zharmonizowane. Brak bowiem równowagi między nimi może sprawiać, że na niektórych polach będziemy mieli nadmiar, podczas gdy na innych deficyty.
„Cóż z tego, że mam pieniądze, skoro nie wiem, czego chcę?” – słyszę czasami w gabinecie pytanie. „Cóż mi po mojej pasji, skoro nikt mi za nią nie chce zapłacić?” – skarżą się czasami klepiący biedę artyści.
Harmonię wewnętrzną osiągniemy wtedy, gdy w naszych aktywnościach będą obecne wszystkie cztery komponenty. Dobrze obrazuje to poniższy diagram.
„Samourzeczywistnienie i zdolność do miłości są dwoma celami przyświecającymi nam w naszym poszukiwaniu szczęścia” – piszą Fritz Rieman i Wolfgang Kleespies w książce „Jak szczęśliwie przeżyć drugą połowę życia”.
Na dojście do takiego celu potrzeba jednak nieraz wielu lat poszukiwań, zmagań, pracy… A nieraz także przysłowiowego łutu szczęścia, który osoby wierzące interpretują jako przejaw Opatrzności.
Niemniej ci, którym się to udaje, są jak surferzy, którzy wreszcie trafili na swoją falę.
(fot.: www.logotherapyinstitute.org)
Sens życia w ujęciu wiedeńskiego psychiatry i psychoterapeuty, twórcy logoterapii, Wiktora Emila Frankla. „Ostatecznie życie sprowadza się do wzięcia na siebie odpowiedzialności za znalezienie właściwego rozwiązania problemów i zadań, jakie stale stawia ono przed każdym z nas. Zadania te, a co za tym idzie również sens życia, są różne dla różnych ludzi i sytuacji. Niemożliwością jest zatem podanie ogólnej definicji sensu życia. Pytań o sens życia nie załatwią ogólnikowe odpowiedzi. »Życie« nie jest bowiem mglistym konceptem, lecz jak najbardziej realną i konkretną rzeczywistością, podobnie jak życiowe zadania są także czymś bardzo realnym i konkretnym. To one kształtują nasze przeznaczenie, które w każdym przypadku jest inne i wyjątkowe.
Żaden człowiek i żaden ludzki los nie może być porównywany z innym człowiekiem i innym losem. Każda sytuacja jest niepowtarzalna i każda wymaga innych reakcji. Czasami okoliczności, w jakich się znaleźliśmy, wymagają od nas sterowania własnym przeznaczeniem poprzez konkretne działanie. Kiedy indziej lepiej jest skorzystać z okazji do chwili kontemplacji i w ten sposób wygrywać swoje atuty. Zdarza się też, że człowiek jest zmuszony po prostu zaakceptować wyrok losu i pokornie dźwigać swój krzyż. Każda sytuacja jest wyjątkowa i zawsze istnieje tylko właściwe rozwiązanie problemu, z jakim w danej sytuacji przychodzi nam się zmierzyć” (s. 125)
Victor E. Frankl, Człowiek w poszukiwaniu sensu, przeł. A. Wolnicka, Wydawnictwo Czarna Owca, Kraków 2015.
(