(fot. cs)
Zostałem zaproszony do wypełnienia ankiety dotyczącej tematyki duchowości w psychoterapii. Ma ona przyczynić się do powstania rozdziału książki „Psychoterapia. Polska”.
W zaproszeniu przedstawiciele Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (gdzie powstaje ta publikacja), napisali, że zagadnienia dotyczące koncepcji duchowości oraz jej wykorzystania w psychoterapii budzą „coraz większe zainteresowanie w badaniach naukowych. Dominuje przy tym pogląd, podzielany przez nas, że zjawiska duchowości powinny być traktowane jako fakty obiektywne i niepodlegające wartościowaniu przez badaczy z perspektywy ich opcji światopoglądowej”.
Słuszność takiego podejścia potwierdzają także badania światowe. Przytacza je psycholog i psychoterapeuta Jacek Prusak SJ w swoim artykule opublikowanym w „Psychiatrii Polskiej”. Autor pisze m.in.,: „Badania pokazują, że pomoc psychologiczna jest najbardziej efektywna, gdy jest dostosowana do cech konkretnej osoby, w tym jej światopoglądu, wartości, duchowości i religijności. Wiadomo, że wiele osób po traumatycznych doświadczeniach szuka pomocy w duchowości, widząc w niej ważne źródło zasobów. Pozytywne sposoby radzenia sobie (np. przez rozwinięcie wspierającej relacji z Bogiem, poszukiwanie duchowych związków i wsparcia) korelowały z poprawą zdrowia psychicznego i zwiększały pozytywne zmiany w następstwie doświadczonej traumy (potraumatyczny wzrost). Uwzględnienie problemów religijnych i duchowych w psychoterapii oraz właściwa ich diagnoza jest szczególnie widoczne w pracy z tzw. pacjentami religijnymi, którzy często antycypują negatywne nastawienie terapeuty do ich religijności, spodziewając się braku akceptacji dla ich przekonań religijnych i wolą szukać pomocy tam, gdzie poczują się zrozumiani i akceptowani. […] Z drugiej strony badania prowadzone na studentach pokazują, że ich problemy mają często związek z kwestiami religijnymi bądź duchowymi. W literaturze psychologicznej problemy religijne i duchowe dotyczą najczęściej zmagań interpersonalnych, intrapsychicznych oraz zmagań z Bogiem”.
Swojego czasu przeprowadziłem wywiad z Jimem McManusem CSSR, który wspomniał o tym, że „w Stanach Zjednoczonych prowadzi się wiele naukowych badań na temat uzdrowienia duchowego. Prawdziwa, otwarta i kompetentna nauka akceptuje wszelkie rezultaty tych badań, natomiast nauka zamknięta na duchowość nie jest w stanie tego uczynić”. I dodaje: „Część badań udowadnia, że pacjent, który w szpitalu otrzymuje dobrą opiekę duchową i dobre wsparcie, zdrowieje dużo szybciej. Pewien profesor medycyny z Harvardu twierdzi, że wsparcie duchowe okazane we wszystkich szpitalach w Ameryce pozwala na zaoszczędzenie piętnastu milionów dolarów rocznie. Z kolei inny naukowiec zauważył, że amerykańskie firmy ubezpieczeniowe przy ustalaniu składek ubezpieczeniowych oprócz samego leczenia domagają się także dobrej opieki duszpasterskiej dla chorych. W ankietach pytają pacjentów, jaką pomoc duchową otrzymują, i interesują się rozmiarami okazanego im wsparcia, ponieważ widzą, że jest to ważne i pomaga w leczeniu”.
